بحث محصولات تراریخته (تراژن) بحث داغی است و البته حساس. مخالفان و موافقان هر دو به تحقیقاتی اشاره می‌کنند که نظرشان را ثابت میکند و هیچ یک از طرفین هم دستش خالی نیست، از بعضی جهات شبیه ماجرای گرم شدن آب و هوای زمین در سالهای اخیر است.
سازمان سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد، فائو، سعی میکند نه طرف مخالفان را بگیرد نه طرف موافقان را. این سازمان با اینکه قبول دارد که " این محصولات باعث افزایش تولید، تنوع و کیفیت محصولات غذایی و کاهش هزینه تولید و تخریب محیط زیست" می‌شود اما در همان حال به گزینه‌هایی مثل کشاورزی بوم شناختی و کشاورزی هوشمند اقلیم محور هم به عنوان گزینه‌هایی که باید مورد توجه قرار بگیرند اشاره میکند.
خوزه گراتسیانو داسیلوا دبیرکل فائو گفته با محصولات تراریخته مخالفتی ندارد اما با انحصار تولید بذر تراریخته در دست چند شرکت مخالف است و همچنین به "اقدامات مناسب" برای جلوگیری از آلودگی محیط زیست هم اشاره میکند و می‌گوید برای رفع گرسنگی در دنیا این راه، نباید الویت داشته باشد.
مرجع رسمی آمار در زمینه میزان کاشت و تولید این محصولات در دنیا، سازمان ملل یا سازمان بهداشت جهانی یا بانک جهانی نیستند، بلکه نهادی است غیر انتفاعی به نام "خدمات بین‌المللی برای استفاده از کاربردهای بیوتکنولوژی کشاورزی" (ISAAA) که مقر آن در آمریکا است و حامیان آن شرکتهای تولید کننده این محصولات و چند نهاد دانشگاهی و تحقیقاتی در آمریکا، آسیا و آفریقا هستند.
حال تکلیف ما چیست؟ تراریخته خوب است یا بد؟ بخوریم یا نخوریم؟ بکاریم یا نکاریم؟ پاسخ قطعی برای این سوال فعلا وجود ندارد، هر شهروند آگاه خود باید تصمیم بگیرد.
سعی می‌کنیم به این سوالات دشوار تا حد ممکن پاسخ دهیم. از این رو استدلالهای مخالفان و موافقان را مقایسه می‌کنیم.
ابتدا تعریف، سازمان بهداشت جهانی، تراریخته به "گیاهان، جانوران یا موجودات میکروسکوپی گفته می شود که ترکیب ژنتیکی آنها (DNA)به طریقی تغییر یافته که در طبیعت از راه جفتگیری یا نوترکیبی طبیعی اتفاق نمی‌افتد."
آیا محصولات تراریخته به سم کشاورزی بی‌نیازند؟
بر خلاف تصور جواب منفی است، محصول تراریخته به یک یا چند نوع آفت مقاوم است اما به آفات دیگر نه. علاوه بر این مقاومت به محصول تراریخته هم دیده شده که در این موارد باید از سم استفاده کرد. در برخی موارد محصولات تراریخته باعث کاهش نیاز به سم شده‌اند اما در کل دنیا مصرف سموم کشاورزی رو به افزایش است که برای فعالان محیط زیست دغدغه بزرگی است. در فهمیدن موضوع تراریخته، همیشه باید در کنار بذر سموم کشاورزی را هم مد نظر داشته باشیم.
دکتر مازیار اشرفیان بناب، متخصص ژنتیک پزشکی در دانشگاه لستر
با توجه به افزایش جمعیت بشر به حدود هشت میلیارد نفر و در نظر گرفتن این حقیقت که نزدیک به نهصد ملیون نفراز مردمان جهان، بویژه در کشورهای در حال توسعه دچار محرومیت و فقرغذایی هستند، استفاده از فناوری‌های جدید برای بهبود کیفیت و افزایش تولید مواد غذایی اجتناب ناپذیر است.
دستکاری ژنتیکی مواد غذایی مانند غلات، ذرت، سویا و غیره نه تنها به کشاورزان کمک خواهد کرد که با هزینه، نیروی کار، آب و سموم کمتر، مقادیر بیشتری مواد غذایی تولید کنند و به این ترتیب نیاز مردمان بسیاری را در جهان سوم رفع خواهند کرد. سهولت تولید، نیاز کشاورزان را به استفاده از سوخت‌های فسیلی کاهش داده و نقش مثبت و مهمی در کاهش گرم شدن آب و هوای زمین خواهد داشت.
فواید استفاده از مواد غذایی تراریخته بسیارند از جمله:
- کاشت گیاهانی که به بیماری‌ها و آفات و حشرات مقاوم هستند تولید را در واحد سطح افزایش داده و بخشی مهمی از کمبود جهانی به مواد غذایی را رفع خواهد کرد.
- با استفاده از این تکنولوژی می‌توان گیاهان خوراکی را به سمومی که بر علیه گیاهان هرز استفاده می‌شوند مقاوم کرد، هزینه‌های تولید را کاهش داد و تولید مواد غذایی را افزایش.
- دستکاری ژنتیکی گیاهان این امکان را فراهم میکند که آنها را در شرایط نامساعد محیطی (خشکسالی، سرما و سیل) و همچنین زمین‌هایی که چندان برای کشاورزی مناسب نیستند (شوره زارها) پرورش داد.
- با دستکاری ژنتیکی می‌توان مواد غذایی را بشکلی تولید کرد که حاوی مواد مغذی مناسب و لازم باشند (انواع اسید آمینه و پروتئین و ویتامین‌های ضروری. این علاوه بر رفع کمبود مواد غذایی، به بهبود سلامت نیز کمک کنند.
- دستکاری ژنتیکی این امکان را فراهم میکند که مواد آلرژی زا را در مواد غذایی گیاهی و یا حیوانی کاهش داد.
- دستکاری ژنتیکی با افزایش زمان بهره‌وری و تازه ماندن مواد غذایی، طعم و کیفیت را بهتر میکند.
- دستکاری ژنتیکی گیاهان حتی می‌تواند در تولید واکسن بیماری‌ها (مانند وبا و حتی ایدز) مفید و سودمند باشد.
آیا خوردن محصولات تراریخته برای انسان ضرردارد؟
شواهدی در دست نیست که خوردن این محصولات به سلامت انسان لطمه می‌زند. این بزرگترین استدلال موافقان است. مخالفان اما این استدلال را کافی نمی‌دانند. آنها می‌گویند با توجه به اینکه تقریبا حدود بیست سال است این محصولات در سطح تجاری کاشته شده‌اند، تحقیقات آنقدر طولانی نبوده که از سلامت و تاثیر این محصولات در دراز مدت بر سلامت انسان روشن نیست، آنها ددت و پی‌سی‌بی و تالیدومید. برخی متخصصان این نگرانی را مطرح کرده‌اند که این محصولات ممکن است آلرژی و بیماری‌های سیستم ایمنی ایجاد کند. شرکت عصاره طلایی مفید با استفاده از دانه‌های گیاهی غیرتراریخته، روغنی بکر و خالص با بالاترین خواص غذایی و با بهترین کیفیت را خدمت هموطنان عزیز عرضه داشته است تا سهم کوچکی در سلامت خانواده ایرانی داشته باشد.
منبع : BBC فارسی
